Onderzoekers aan het woord | Lelie zorggroep wzw

Onderzoekers aan het woord

Onderzoekers binnen Slingedael vergroten dagelijks kennis over het syndroom van Korsakov. Deze onderzoeken hebben als doel om het leven van mensen met het syndroom van Korsakov te verbeteren of om meer inzicht te krijgen in deze aandoening. Op deze pagina stellen de onderzoekers zichzelf voor en vertellen zij over hun onderzoek.

Ben je benieuwd naar de onderzoeken die al gepubliceerd zijn? Die vind je in onze kennisbank. Wil jij ook bijdragen aan het onderzoek naar Korsakov? Slingedael biedt ook jou de mogelijkheid om zelf onderzoek te doen. Hier lees je er meer over!

Naam: Irissa Pape
Studie: Master Neuropsychology aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: Het effect van de Silverfit Mile op de kwaliteit van leven en het cognitief en fysiek functioneren van mensen met het syndroom van Korsakov
Periode onderzoek: oktober 2023 t/m februari 2024

Mijn naam is Irissa Pape, ik ben 21 jaar oud en ik doe de master Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht. Binnen het kader van mijn masterthesis zal ik de komende maanden een onderzoek uitvoeren bij Slingedael. Mijn onderzoek richt zich op het effect van het gebruik van de Silverfit Mile door Korsakov patiënten.

De Silverfit Mile biedt een vorm van virtueel fietsen aan die beweging op een toegankelijke manier mogelijk maakt. Het creëert de ervaring van fietsen in de buitenlucht door levensechte, stabiele routefilms af te spelen terwijl de cliënt op een hometrainer fietst. Tijdens het fietsen geniet de cliënt van een prachtig uitzicht en er kunnen eenvoudig favoriete fietsroutes geselecteerd worden. Eerdere onderzoeken hebben al aangetoond dat virtueel fietsen met behulp van de Silverfit Mile positieve effecten heeft op de kwaliteit van leven en het cognitief en fysiek functioneren van personen met dementie. Daarom is het relevant om te onderzoeken of deze voordelen ook kunnen gelden voor Korsakov-patiënten.

Ik kijk er enorm naar uit om gedurende deze onderzoeksperiode de medewerkers en patiënten van Slingedael beter te leren kennen en om de resultaten van mijn onderzoek te ontdekken.

Naam: Sophie Schubert
Studie: Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: de relatie tussen taalvaardigheden en sociale cognitie bij mensen met Korsakov
Periode onderzoek: vanaf oktober 2023

Mijn naam is Sophie Schubert, studente Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht. Eerder heb ik de onderzoeksmaster Neurowetenschappen gevolgd aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Tijdens deze master kwam al sterk naar voren hoe subtiele veranderingen in de hersenen van invloed kunnen zijn op emotieherkenning, empathie en sociale interacties. Sociale cognitie, zoals het begrijpen van gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal, is een complex samenspel dat ons in staat stelt het gedrag van anderen te voorspellen en effectief te communiceren.

Met mijn achtergrond in neurowetenschappen en mijn studie neuropsychologie kan ik dieper ingaan op de effecten van hersenbeschadiging op dit belangrijke aspect van menselijk gedrag. In samenwerking met Erik Oudman en Albert Postma ben ik in oktober gestart met een onderzoek naar de relatie tussen taalvaardigheden en sociale cognitie bij mensen met Korsakov. Hoewel bekend is dat sociale cognitie is aangetast bij mensen Korsakov, is taalvaardigheid nog een onontgonnen gebied.

Voor mijn onderzoek heb ik drie nieuwe neuropsychologische taken gebruikt die nog niet eerder zijn toegepast bij deze specifieke patiëntengroep. Twee taken meten verschillende aspecten van taalvaardigheid, zoals woord- en zinsniveau, en een taak is gericht op het begrijpen van indirecte spraak. Door deze taken te introduceren, kunnen we dieper inzicht krijgen in de specifieke cognitieve beperkingen die mensen met Korsakov kunnen ervaren. De resultaten en inzichten die uit dit onderzoek voortvloeien, kunnen bijdrage om de interactie tussen zorgverleners en personen met Korsakov te verbeteren.

Wat betreft mijn werkomgeving heb ik een geweldige ervaring gehad. Bij Slingedael krijg je de vrijheid om creatief te zijn en zelfstandig te werken aan interessante vraagstukken. Ik waardeer vooral de ondersteuning die je krijgt van collega's en professionals om je heen. Of het nu gaat om het bespreken van ideeën, het overwinnen van obstakels of gewoon een luisterend oor bieden, er zijn altijd mensen waarop je kunt bouwen. Deze ondersteunende omgeving stimuleert de groei en tilt onderzoek doen naar een hoger niveau.

Bekijk het webinar dat Sophie over haar onderzoek gaf hier terug.

Naam: Ineke de Vries
Studie: Research Master Neuroscience and Cognition aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: Persoonlijkheid en Korsakov
Periode onderzoek: 5 september 2022 t/m 28 februari 2023

Tijdens haar vorige master (Clinical Psychology) liep Ineke stage in een kliniek voor mensen met persoonlijkheidsproblematiek. "Het leek me interessant om mijn klinisch opgedane kennis over persoonlijkheid in te zetten tijdens mijn onderzoeksstage." Toen ze zich meer ging verdiepen in Korsakov en persoonlijkheid ontdekte ze dat er veel persoonlijkheidsproblematiek te zien is bij mensen met het syndroom van Korsakov. Op dit moment is hier nog weinig over bekend, omdat er nauwelijks onderzoek naar is gedaan. Daarom gaat Ineke dit onderzoeken voor haar thesis.

"Ik zal de komende tijd vragenlijsten bij patiënten, hun naasten en de verpleging afnemen om meer te weten te komen over Korsakov en persoonlijkheid. Ik kijk uit naar deze onderzoeksperiode en heb zin om de medewerkers en patiënten beter te leren kennen."

Ineke presenteerde de resultaten van haar onderzoek in een webinar. Benieuwd? Kijk 'm hier terug!

Naam: Machteld den Ouden- Vogel (mail)
Studie: Master Neuropsychology aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: Foutloos leren en het aanleren van routes bij mensen met Korsakov
Periode onderzoek: september 2022 tot januari/februari 2023

Machteld gaat in haar afstudeeronderzoek verder met het (al langer lopende) 'wandelonderzoek’, zoals het bekend staat binnen Slingedael. Binnen dit onderzoek gaat ze zes weken met bewoners wandelen om te kijken of het hen lukt om een route aan te leren. Dit onderzoekt ze door middel van drie condities, waarvan één conditie die van foutloos leren bevat. Voor- en achteraf test ze de cognitie, de fitheid en de kwaliteit van leven. Wanneer uit het onderzoek blijkt dat mensen een route aan kunnen leren, en foutloos leren hierbij effectief is, kan dit in de toekomst worden ingezet om mensen een route aan te leren. Dit kan mensen helpen om het gevoel van autonomie en zelfstandigheid meer terug te krijgen.

"Ik heb zin om met de bewoners te wandelen en hun verhaal te horen. Vanwege eerdere werkervaring in de verslavingszorg en ouderenzorg denk ik dat ik al wat kennis heb opgedaan over omgangswijze en benaderingswijze. Ik hoop op die manier niet alleen goed onderzoek te kunnen doen maar ook de personen zelf beter te leren kennen!

Via de Universiteit Utrecht ben ik in aanraking gekomen met Slingedael. Via Albert Postma werd mij bekend dat er regelmatig verschillende onderzoeken gedaan worden waar ook masterstudenten hun thesis over schrijven. Tot nu toe ben ik drie dagen op Slingedael en vind ik het erg fijn hoe makkelijk het is om anderen aan te spreken. De drempel is erg laag onder de behandelaren en iedereen staat open voor een praatje. Ook met andere disciplines is het makkelijk contact leggen binnen Slingedael en dat trekt mij!"

Naam: Tom Schreuder
Studie: master Music Therapy aan Codarts Rotterdam
Onderwerp onderzoek: het gebruik van muzikale parameters tijdens interventies in de muziektherapie
Periode onderzoek: september t/m december 2022

Het onderzoek van Tom richt zich op het gebruik van muzikale parameters (ook wel elementen genoemd) gedurende momenten van initiatie van de cliënt tijdens interventies in de muziektherapie. Tijdens zijn studie kwam hij in aanraking met artikelen over de problemen met initiatie die mensen met het syndroom van Korsakov ervaren. Muziek kan helpen bij het in beweging komen. Hoe dat precies in het moment gebeurt, wordt echter niet gedetailleerd beschreven. Voor zijn onderzoek maakt Tom gebruik van opnames van muzikale interventies en interviews met muziektherapeuten. Van de opnames maakt hij bladmuziek om inzicht te krijgen in welke elementen de initiatie tot stand brengen. De uitkomsten van het onderzoek kunnen mogelijk worden gebruikt voor educatieve doeleinden en leiden tot gerichte(re) interventies met betrekking tot initiatie om symptomen van apathie te verlichten. Als gevolg hiervan kan het de mentale en fysieke gezondheid van mensen met het syndroom van Korsakov op een positieve manier beïnvloeden.

"In de zoektocht naar verdere informatie rond mijn onderwerp kwam ik Slingedael tegen. Ik heb de instelling bezocht en een gedeelte van de dag meegelopen met één van de muziektherapeuten. Naast mijn onderzoek zal ik van september 2022 tot juli 2023 ook als stagiair muziektherapeut actief zijn bij Slingedael. Voor meer informatie ben ik bereikbaar op tjschreuder@codarts.nl."

Naam: Fé Hermens 

Studie: Master Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: Kunnen mensen met Korsakov een route aanleren?
Periode onderzoek: 1 december t/m 1 maart

In hoeverre kunnen mensen met Korsakov een nieuwe route leren? Dat onderzoekt Fé Hermens voor haar masterthesis. Ze vergelijkt verschillende manieren van routes leren met elkaar, zoals 'foutloos leren', waarbij geprobeerd wordt om het maken van fouten tijdens het leerproces zo veel mogelijk te voorkomen. 'Foutloos leren' wordt binnen Slingedael al regelmatig ingezet, omdat het een effectieve leermethode blijkt te zijn. Uit haar onderzoek zal blijken of dit ook geldt voor het aanleren van routes. Dit zou de zelfstandigheid en autonomie voor mensen met Korsakov vergroten.

Fé maakt tegelijkertijd een handleiding, zodat deze training ook in andere instellingen gebruikt kan worden. Om deze handleiding zo goed mogelijk te laten aansluiten op de praktijk, spreekt ze experts van verschillende gebieden.

"Ik vind het erg leuk en leerzaam om dit onderzoek te doen en om de bewoners persoonlijk te spreken tijdens het wandelen. Verder is er een fijne sfeer binnen Slingedael en zijn collega’s behulpzaam. Ik hoop dat dit onderzoek zal zorgen voor meer kennis over Korsakov en een bijdrage kan leveren aan de kwaliteit van leven van bewoners in Slingedael en andere instellingen."

Fé presenteerde de resultaten van haar onderzoek in een webinar. Bekijk 'm hier terug! 

Naam: Thom van der Stadt 
Studie: Master Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: Pijnperceptie, neuropsychiatrische problemen en cognitie bij patiënten met Korsakov
Periode van onderzoek: 1 december t/m 1 maart

Tom presenteerde de resultaten van zijn onderzoek in een webinar. Wil je in contact komen met Thom? Stuur hem dan een e-mail.

Tot op heden is er nog geen onderzoek gedaan naar pijn bij mensen met syndroom van Korsakov, in tegenstelling tot patiëntengroepen zoals Alzheimer, Huntington en Parkinson. Uit deze laatstgenoemde onderzoeken bleek dat er een veranderde pijnperceptie is van deze patiënten, dus dat zij juist meer of minder pijn voelen dan normaal. Daarom wilde Thom van der Stadt dit ook gaan onderzoeken bij Korsakov-patiënten. In Slingedael nam hij verschillende vragenlijsten af bij mensen met Korsakov en hun zorgverleners. En uit het onderzoek blijkt dat er aanwijzingen zijn voor een veranderde pijnperceptie bij Korsakov-patiënten. Het is dus zeker relevant om dit nader te onderzoeken, zodat de pijn of de gevolgen hiervan beter behandeld kunnen worden.

"Ik vind Slingedael een mooie zorginstelling om onderzoek te doen, zeker omdat er nog veel niet bekend is over Korsakov! De collega's binnen Slingedael zijn erg behulpzaam en met de bewoners kan je altijd een praatje maken. Ik raad volgende studenten/onderzoekers daarom van harte aan om hier onderzoek te gaan doen."

Naam: Sanne Böing
Studie: Promotietraject voor Cognitieve Neuropsychologie aan de Universiteit van Utrecht
In een webinar presenteerde Sanne de resultaten van haar onderzoek. Bekijk het webinar hier terug. Wil je in contact komen met Sanne? Stuur haar dan een e-mail.

Naam: Nairobi Vlot
Studie: Master Neuropsychologie aan de Universiteit van Utrecht & Master Forensische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam
Onderwerp onderzoek: Moreel redeneren, empathie en cognitieve flexibiliteit bij patiënten met Korsakov.
In een webinar presenteerde Nairobi de resultaten van haar onderzoek. Bekijk het webinar hier terug. Wil je in contact komen met Nairobi? Stuur haar dan een e-mail.

Naam: Dianne Herrmann
Studie: Master Neuropsychologie aan de Universiteit van Utrecht 
Onderwerp onderzoek: Het geheugen van Korsakov-patiënten voor de Covid-19 periode

Gerelateerd aan Covid-19 schreef Dianne haar thesis over het autobiografische geheugen van Korsakov-patiënten. Er is al eens eerder een onderzoek gedaan naar Korsakov-patiënten en het geheugen na 9/11. De uitkomst van dit onderzoek was dat Korsakov-patiënten het voorval redelijk goed hadden onthouden. Dianne maakte in haar onderzoek voornamelijk gebruik van verschillende vragenlijsten en interviews om zo het geheugen van een Korsakov-patiënt te onderzoeken.

"Ik raad het van harte aan om onderzoek te doen bij Slingedael! Zeker als je later graag met deze doelgroep wilt werken en/of interesse hebt in complexe ziektebeelden. Ook draagt het gedane onderzoek ook echt iets bij aan de kennis over Korsakov.”

In een webinar presenteerde ze haar onderzoeksresultaten. Wil je in contact komen met Dianne? Stuur haar dan een e-mail.

Naam: Larissa Vermeulen
Studie: Master Neuropsychologie aan de Universiteit van Utrecht
Onderwerp onderzoek: Apathie en het executief functioneren bij Korsakov-patiënten

Bij executief functioneren gaat het om doelgericht uitvoeren van taken, wat onder andere flexibiliteit, planning en impulsbeheersing vergt. Uit eerdere onderzoeken is gebleken dat apathie en executief disfunctioneren veelvoorkomend is bij mensen met het syndroom van Korsakov. Beide maken patiënten hulpbehoevend waardoor hun autonomie wordt ingeperkt. Ondanks dit gegeven is er nog weinig onderzoek naar gedaan. In Slingedael heeft Larissa testen en vragenlijsten bij Korsakov-patiënten afgenomen. Al deze resultaten zijn verzameld en maken deel uit van een grotere studie waar nog twee andere instellingen aan meewerken. Uit het onderzoek bleek dat meer dan de helft van de onderzochte Korsakov-patiënten apathie ervaren. Ook zijn er aanwijzingen dat apathie zorgt voor een slechter executief functioneren.

"Doordat mijn interesse altijd heeft gelegen bij zorginstellingen vond ik het erg leuk om mijn onderzoek hier te kunnen uitvoeren. Collega’s van Slingedael hebben mij goed geholpen bij het verzamelen van mijn data en het benaderen van de bewoners."

In een webinar presenteerde ze haar onderzoeksresultaten. Wil je in contact komen met Larissa? Stuur haar dan een e-mail.

Naam: Sterre Smits
Studie: Master Neuropsychologie aan de Universiteit van Utrecht
Onderwerp onderzoek: Het gebruik van een smartwatch als geheugensteun voor Korsakov- patiënten

Sterre deed onderzoek naar het gebruik van een smartwatch bij Korsakov-patiënten. Een smartwatch geeft meldingen wanneer een taak uitgevoerd moet worden. De deelnemende Korsakov-patiënten kregen een kwartier voor aanvang en 5 minuten na de starttijd een herinnering dat ze bijvoorbeeld de tafel moeten dekken. Voor de verpleging en de patiënten kan een smartwatch ontzettend helpend zijn, omdat de patiënten niet herinnerd hoeven worden, dit gaat allemaal via de smartwatch. Dit verhoogt het gevoel van onafhankelijkheid, wat uiteindelijk kan zorgen voor een betere kwaliteit van leven. Sterre raadt het aan om onderzoek te doen binnen Slingedael:

“Het is ontzettend gezellig met de bewoners en ik maak altijd wel weer wat mee als ik in de binnenplaats zit.”

Sterre presenteerde haar onderzoek door middel van een webinar, die je hier kan terugkijken. Wil je in contact komen met Sterre? Stuur haar dan een e-mail.

Naam: Lianda Buijzert
Studie: Praktijkverpleegkundige
Onderwerp onderzoek: Hoe verzorgenden en verpleegkundigen omgaan met agitatie en/of agressie bij cliënten met het syndroom van Korsakov

Tot op heden is er weinig onderzoek gedaan naar agitatie en/of agressie bij Korsakov-patiënten. Vooralsnog is het vaak onduidelijk hoe verzorgenden en verpleegkundigen omgaan met agitatie en/of agressie bij patiënten met Korsakov. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld dat er onvoldoende gesproken wordt over een incident, dat de scholing onvoldoende is afgestemd op de doelgroep, door het verminderd ziekte-inzicht van de doelgroep of door een teveel aan verschillende omgangsplannen. Het doel van het onderzoek is: inzicht krijgen in op welke manier verzorgenden en verpleegkundigen omgaan met Korsakov-patiënten die geagiteerd of agressief vertonen.
Lianda werkt al 13 jaar bij Lelie zorggroep, in verschillende functies. Een aantal jaar geleden heeft zij samen met collega’s de Observatie en Screenings Unit opgezet op locatie Slingedael. Daarnaast zette Lianda een nieuwe afdeling op waarbij cliënten worden gestimuleerd tot meer zelfredzaamheid en zelfmanagement. Ze voert haar afstudeeronderzoek uit voor de hbo-opleiding tot verpleegkundige aan de Hogeschool Rotterdam.

“Hoe mooi is het om binnen een Korsakov expertisecentrum bij te dragen aan meer kennis over deze doelgroep!”

Wil je in contact komen met Lianda? Stuur haar dan een e-mail.

Naam: Anne Bergmans
Studie: Master Applied Cognitive Psychology aan de Universiteit Utrecht
Onderwerp onderzoek: Het effect van een gecombineerde wandel en foutloos leren interventie op cognitie, conditie, kwaliteit van leven en route leren bij Korsakov-patiënten

Het syndroom van Korsakov is heel complex. Er is nog maar weinig bekend op welke manier we het leven van een Korsakov-patiënt kunnen verbeteren. Veel patiënten met het syndroom van Korsakov kampen met ernstige geheugenproblemen, waardoor zij vaak moeite hebben met het leren van nieuwe gebruiken en zelfstandig leven, wat hun kwaliteit van leven negatief kan beïnvloeden. Daarnaast vormt een vaak verzwakte gezondheid bij patiënten ook een beperking in het doen en laten. Anne onderzocht het effect van een interventie waarin ze een nieuwe leermethode (foutloos leren) en fysieke bewegingen (buiten wandelen) combineerde. Hierbij onderzocht Anne het effect op subjectieve kwaliteit van leven, conditie, algehele cognitie en prestaties betreffende het leren van de wandelroute.

“Naast dat het erg leuk was om veel persoonlijk contact te hebben met de patiënten, heb ik ook heel veel geleerd van het onderzoek!”

In haar webinar presenteerde ze haar onderzoeksresultaten. Wil je in contact komen met Anne? Stuur haar dan een e-mail.